جمهوری اسلامی امروز، همان جمهوری اسلامی12فروردین 58 است؟
تاریخ انتشار: ۱۲ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۴۰۱۰۴
این رفراندوم که در روزهای ۱۰ و ۱۱ فروردین برگزارشد هم به لحاظ میزان مشارکت و هم به لحاظ رای «آری» و از آن نظر که در فاصلهای کمتر از ۵۰ روز از پیروزی انقلاب میگذشت، استثنایی و بینظیر بود. بعد از آن در هیچ انتخابات و دو رفراندومی که برگزار شد، شاهد چنین مشارکت و نتیجهای نبودیم و میتوان ادعا کردمحال است آن اتفاق تکرار شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با این همه، این پرسش مطرح است که آیا همان مفهوم جمهوری اسلامی که به رفراندوم گذاشته شد، با همان تلقی و برداشت عام که از آن میشد، دست نخورده باقی ماند یا تفاسیر مختلفی که از آن صورت گرفت، متفاوت از مفهوم اولیه بود؟ به عبارت دیگر ، آیا جمهوری اسلامی امروز با جمهوری اسلامی ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ یکی است؟
از آنجا که مفهوم «جمهوری اسلامی» یک مفهوم ذهنی و نظری است، طبیعتا برداشتهایی که از آن صورت میگیرد، بسیار متنوع است و گاه میتواند این برداشتها در مقابل یکدیگر هم قرار بگیرد.
یکی از بحثهای مهمی که در طول ۴۵ سال گذشته شاهد هستیم این است که آیا جمهوری اسلامی دو مفهوم جدا و متباین از یکدیگر هستند یا به همدیگر چسبیده شده و یک کل واحد به حساب می آیند؟
در فرض نخست عدهای گفتند جمهوریت، شکل و ظاهر نظام بوده و اسلامیت محتوای آن است. یا عدهای گفتهاند جمهوریت ظرف است و اسلامیت مظروف آن. یا عدهای بر آنند که جمهوریت بستری برای اجرای اسلام است.
در فرض دوم، جمهوریت و اسلامیت از یکدیگر انفکاک ناپذیرند و حذف یا کمرنگ شدن یکی به معنای حذف یا کمرنگ شدن دیگری هم هست.
همین تفاوت تلقیها باعث شده که عدهای بگویند جمهوریت، فقط یک راه و وسیله است. به همین دلیل فاقد اصالت است و آنچه اصالت دارد، حکومت اسلامی است نه جمهوری اسلامی.
گروهی پا را از این هم فراتر گذاشته و ادعا کردهاند موافقت با جمهوریت برای بستن دهان مخالفین نظام بوده و صرفا برای اینکه با برخی رژیمهای حکومتی غرب، همگونی داشته باشد، به آن تن داده شده وگرنه جمهوریت ریشه در دین ندارد و اساس حکومت، ولایت است. این فهم عملا بدنبال براندازی مفهوم «جمهوریاسلامی» است و آنچه را از حکومت ارائه میکند، شبیه سلطنت یا خلافت است که نمونههای آن در برخی کشورهای مسلمان نشین امروز دنیا وجود دارد.
با این نظریه، اجرای احکام دین یک اصل لایتغیر است و اصولا اگر حکومت اسلامی به اجرای آن احکام همت نکند، ماهیت و هویت خود را از دست داده است . از طرفی چون حفظ اسلام و نظام جمهوری اسلامی( با برداشت خودشان) از اوجب واجبات است، بنابراین اجرای احکام دین به هر نحو و شکل باید ممکن شود و پذیرش عامه در آن تاثیری ندارد.
در مقابل، گروه دیگر اهل تسامح است و همانطور که اصل برقراری نظام جمهوریاسلامی را مبتنی بر رای مردم می داند، اجرای احکام دین را نیز منوط به پذیرش اکثریت بزرگ جامعه میداند و حتی استنکاف اقلیت از دین را در امور خصوصی مجاز میشمارد. در این تلقی، حکومت فعال مایشاء نیست و حق تحمیل ندارد.
مهم این است که هر دو برداشت بالا حول یک مشترک لفظی به نام «جمهوریاسلامی» شکل میگیرد و روشن است که یک گروه، طرف مقابل را به بی دینی، اباحه گری و غربزدگی متهم کند و گروه دیگر نیز رقیب خود را متحجر، مخالف حقوق بشر و آزادیهای مشروع انسانی بشمارد. دست هر دو گروه هم از استدلالها و شبه استدلالها از متون دینی، سیره معصومین و نیز اظهارنظر تئوریسینهای انقلاب و نظام پر است.
اینکه گمان کنیم، برداشتهای امروز از "جمهوریاسلامی" در زمینه نقش مردم، حاکمیت رای اکثریت، نوع حکمرانی،آرمانهای سیاسی و فرهنگی و... دقیقا با آنچه که مردم در فروردین58 به آن رای دادند،خوشخیالی و خودفریبی است. دستکم در حوزه اندیشه برخی از مفاهیم، استحاله شده و بعضی معانی دیگری پیدا کردهاند. از سوی دیگر نمی توان گفت آنچه امروز به عنوان تئوری حکومت اسلامی بر ایران رواج دارد با همه آنچه در فروردین 58 از آن برداشت میشد متباین است.
"جمهوری اسلامی" برای بقای خود چاره ای جز راه انداختن گفتمان خودانتقادی ندارد. هنوز نسلهای اول و دوم انقلاب زندهاند و اگرچه همه آنها همنظر نیستند و اختلافاتی بینشان هست، اما گفت وگوهای آنها با یکدیگر میتواند کشور را از خطر بزرگ دگرگونی ایدئولوژیک نجات دهد. در غیر اینصورت، بازیگران سیاسی، بازی را به نفع خود رقم خواهند زد. اولین ویژگی این بازیگران،بی اعتقادی به نقش مردم است. این بی اعتقادی را حداقل در سه انتخابات اخیر ثابت کردند.
1717
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1889840منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: رفراندوم انقلاب اسلامی ایران محمد مهاجری جمهوری اسلامی عده ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۴۰۱۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دستاوردهای جهاد افغانستان را حفظ می کنیم
طالبان در بیانیهای به مناسبت 8 ثور/اردیبهشت، سالروز پیروزی مجاهدین بر حکومت کمونیستی در افغانستان نوشت «سی و دومین سال پیش در چنین روزی، پس از 14 سال مبارزه پدیده شوم کمونیسم و در کنار آن شوروی در کشور ما شکست خورد و ملت مجاهد افغان توانست آخرین اداره کمونیستی را سرنگون و کشور را به گونه کامل آزاد سازد».
این بیانیه افزود: «هشتم ثور 1371 هـ ش روز کامیابی و آزادی مردم افغانستان است که قربانیهای ملت مجاهد نتیجه داد و مردم و کشور ما از شر هیولای کمونیسم نجات یافتند».
طالبان همچنین در این بیانیه کودتای کمونیستی 7 ثور در سال 1357 را نیز روز سیاه افغانستان نامید و تأکید کرد: «کشور ما پس از 20 سال جهاد از یک اشغال دیگر نیز آزاد شد و نظام اسلامی برقرار گردید، بنابراین طالبان با تمام توان تلاش میکند تا ثمره قربانیها و مبارزات چندین ساله ملت ما یکبار دیگر ضایع نگردد و نظام اسلامی را که آرمان شهدا است، به گونه کامل نافذ میکند».
کودتای هفتم اردیبهشت توسط حزب دموکراتیک خلق افغانستان منجر به روی کار آمدن حکومت کمونیستی در این کشور شد. حکومت کمونیستی که برای تحمیل عقاید الحادی و مارکسیستی بر مردم افغانستان تلاش میکرد، اما با واکنش جدی مردم روبهرو شد و رفتهرفته قیامهای مردمی در این کشور شکل گرفت.
وقتی نظام «داوود خان» براثر کودتای کمونیستی سقوط کرد و چپیها به قدرت رسیدند، با شکلگیری آهستهآهسته مقاومت در برابر آنها، سربازان روس برای حمایت از نظام دستنشاندهشان وارد افغانستان شدند.
در نهایت مردم متدین افغانستان پس از 14 سال جنگ و مقاومت، حکومت کمونیستی و ابرقدرت تا دندان مسلح را شکست دادند و هشتم ثور سال 1371 نیروهای مجاهدین آخرین سنگر حکومت کمونیستی در کابل را تصرف کردند.
باشگاه خبرنگاران جوان افغانستان افغانستان